Plivanje rukama kod leđnog – zaveslaj kod leđnog plivanja
Kao i u tehnici kraul, ruke plivača su glavni izvor propulzivnih sila, diktiraju ritam, tempo, a samim tim i brzinu kretanja. Brzina plivanja je u tehnici leđno niža i zbog provlaka koji se vrši sa strane tela plivača. Ruke plivača su na početku i kraju provlaka maksimalno opružene, čime se obezbeđuje dugačak provlak. Šaka plivača je uvek u produžetku podlaktice i predstavlja najveću propulzivnu površinu. Za vreme plivanja, ruka plivača ne prelazi zamišljenu srednju liniju tela, čime bi se prividno produžavao zaveslaj, ali i povećala mogućnost povređivanja.
Mehanizam provlaka se odvija kroz više perioda. Zaveslaj u tehnici leđno se sastoji od propulzivnog i nepropulzivnog dela zaveslaja. Propulzivnu fazu ili provlak čine četiri perioda tokom kojih se ruka kreće pod vodom. Periodi provlaka su: (1) zahvat vodenih čestica, (2) vuča zahvaćenih vodenih čestica, (3) guranje zahvaćenih vodenih čestica i (4) period oslobađanja šake od vođe. Nepropulzivni deo zaveslaja čini pokret ruke plivača koji se ostvaruje kroz vazduh – priprema zaveslaja, kretanje ruke od perioda oslobađanja šake od vode prema periodu zahvata vode.
U praksi se sreću dva modela ulaska šake u vodu:
– ulazak malog prsta u vodu i
– ulazak ćele šake okrenute dlanom na gore u vodu
Trajektorija šake tokom provlaka u leđnoj tehnici opisuje krivolinijsku putanju, koja, kada se posmatra u sagitalnoj ravni podseća na veliko latinično slovo S. Prilikom provlaka ruka plivača se kreće kroz sve tri ravni.
Populzivna faza – zaveslaj kod leđnog plivanja
Period zahvata vode
U ovom periodu ruka je u uzručenju u širini ramena, maksimalno opružena sa šakom okrenutom u polje. Ruka ulazi u vodu sa dlanom ili spoljašnom ivicom šake . Tokom ovog perioda šaka se kreće prema napolje, ali se izbog kretanja tela (rotacije na strani ruke u provlaku) menja njena dubina, a do dubine na kojoj će šaka plivača osetiti otpor vode. Dubina ulaska šake u vodu se kreće oko 40cm od površine vode i predstavlja individulanu karakteristiku svakog plivača. U ovakvom položaju šaka ulazi u vodu i opružena zahvata čestice vode krećući se prema napolje i na dole, kako bi se zahvatile vodene čestice. U ovom periodu i zglob lakta počinje da se lagano savija, a šaka je propulzivna površina i ona „vodi“ zaveslaj.
Period vuče vode
Od momenta kada šaka promeni orijentaciju delovanja na dole i ka stopalima, pa do zamišljene vertikalne linije povučene iz centra zgloba ramena, traje period vuče . Ruka plivača je savijena u zglobu lakta sa šakom u produžetku podlaktice i orijentacijom dlana prema stopalima. Kretanje šake se nastavlja „oslanjanjem“ na zahvaćene čestice vode i njihovim ubrzanim sabijanjem. Pregib u zglobu lakta se kreće od ugla 65° do 115° . Šaka se u ovom periodu kreće lagano prema dubini. Na kraju ovog perioda ona dostiže maksimalnu dubinu. Ruka je savijena u zglobu lakta, a šaka je u produžetku podlaktice sa prstima orijentiasanim spolja. Šaka nastavlja svoje kretanje, sada gurajući zahvaćene čestice vode ka stopalima i od glave, paralelno sa telom plivača. Tokom ovog perioda dolazi i do laganog opružanja ruke i uvećanja brzine kretanja. Šaka nastavlja da se kreće paralelno sa trupom plivača.
Period guranja vode
Poslednji period propulzivnog dela provlaka, kada je ruka skoro sasvim opružena u zglobu lakta. Šaka u visini kukova sa dlanom okrenutim na dole nastavlja kretanje prema dole, a istovremeno dolazi do izdizanja ramena plivača iz vode, kako bi se stvorili preduslovi za izlazak ćele ruke iz vode. Ruka ovim periodom završava provlak, podiže se i izlazi iz vode, što predstavlja period oslobađanja šake od vode.
Pripremna faza zaveslaja
Nakon završenog zaveslaja opružena ruka plivača se nakon vađenja šake iz vode, kreće prema periodu zahvata vodenih čestica. Kretanje ruke nakon napuštanja vodene sredine je lagano sa ubrzavajem kretanja Stoje ruka bliže novom zaveslaju.